Gedogen … een Nederlandse eigenschap?
Als we buitenlandse gasten krijgen praten we graag en veel over ons land. Over onze gebruiken zoals poffertjes eten of hoe we rauwe vis verorberen. Of over onze technische kwaliteiten zoals wonen en werken onder zeeniveau.
Daarna gaat het al snel over onze manier van besturen en dan vertellen we dat we altijd een meer partijen bestuur hebben, een coalitie dus. Dat betekent altijd schipperen, elkaar wat gunnen, de kerk in het midden laten of de zon in het water laten schijnen. Daarbij moeten we dan uitleggen dat we daarvoor vaak gedogen en dat woord snappen de buitenlanders dan niet. We zoeken het op in het woordenboek of bij Google Translate en vinden dan zoiets als “toelaten” of “tolereren”.
Maar we bedoelen iets anders. We bedoelen immers oogluikend toestaan of niet optreden. Een rariteit dus want we hebben regels en voorschriften en tegelijkertijd zeggen we dat we die vaak niet toepassen. Onze overheid is “in beginsel” verplicht tot handhaven maar doet dat vaak niet. Vaak niet omdat men het lastig vindt om uit te leggen dat er regels zijn waaraan we ons moeten houden. Niet handhaven is makkelijker dan voet bij stuk houden en de regels afdwingen. Soms hanteren we dan kunst en vliegwerk en passen we achteraf de regels aan en noemen dat “achteraf legaliseren”. Soms nog vreemder en vaardigen we een “gedoogbeschikking” uit. Dat wordt helemaal lastig om te vertalen. Want we besluiten daarmee tot een voorschrift, de beschikking dus, waarin we bepalen dat een eerder voorschrift niet gehandhaafd hoeft te worden, dus eigenlijk niet of niet meer van toepassing is.
Wat denkt de burger dan? Is een voorschrift dan iets van tijdelijke aard totdat die ongemakkelijk is of we er anders over gaan denken en geldt dat dan voor mij, of voor mijn buurman, of voor iedereen? Of mogen we erop vertrouwen dat het inrichten van onze samenleving kordate regels vraagt waar we ons aan moeten houden?
Hebt u ook wel eens het gevoel dat voorschriften of regels van tijdelijke aard zijn, of alleen van toepassing op mensen die bereid zijn zich eraan te houden, reageer dan op de stelling van Burgers van Venray : De gedoogcultuur in Venray ondergraaft de betrouwbaarheid van de overheid.