ONTVANG EEN BERICHT OVER EEN NIEUWE STELLING

De visie van een teamleider VMBO van het Raayland College

zaterdag, 02 maart 2019 16:25 De visie van een teamleider VMBO van het Raayland College

Een opleiding in Venray tot vakman verleden tijd?
Een stelling is altijd de uitvergroting van een onderliggende discussie; een discussie met meerdere perspectieven en kanten. Een mooie vraag om te bekijken. Onderliggende vragen ploppen al snel bij mij op. Is het zo dat er in Venray geen technische opleidingen zijn? Als iets verleden tijd is, betekent dit dat het ooit wél was; wanneer was het nog wel mogelijk dan? Is dit een specifiek Venrays probleem? Wat verstaan we precies onder een vakman (en niet te vergeten de vakvrouw)? Welk probleem ligt er onder deze stelling? Het tekort aan (Venrayse) arbeidskrachten lijkt hierop het antwoord te zijn. Hoe groot is dat probleem precies?
Hierbij een belichting vanuit mijn raaylandperspectief, waarbij ik nu al weet dat ik hiermee niet het hele probleem dek.

Het hele probleem dekken is een onmogelijke zaak ook. Het tekort aan vaklieden hangt samen met zoveel meer dan de kwaliteit van onderwijs. We leven in een krimpregio waar gewoon minder kinderen worden geboren. We leven in een maatschappij waarin ‘werken met de handjes’ als ondergeschikt wordt gezien. Meer kinderen studeren af aan een theoretische opleiding en niet aan een beroepsgerichte opleiding.
Wat verstaan we onder vakmannen (en –vrouwen)? Hebben we het dan over de loodgieter, de metselaar, electriciën en de timmerman? Zo hoorde ik ook dat er een tekort is aan echte bakkers. En ouderwetse slagers schijnen op één hand te tellen te zijn. Is dat omdat niemand het vak meer wil doen? Of heeft het ook te maken met een veranderende vraag? In een dorp als Venray is nog één slager. Blijkbaar hebben we met zijn allen andere manieren gevonden om ons vlees te bemachtigen. Hetzelfde zal voor de bakker gelden. Of we dat nu leuk vinden of niet. De vraag verandert en daarmee ook het aanbod. Een slimme ondernemer speelt daarop in.
Functies veranderen. Mijn schoonvader was loodgieter. Hij was een genie in het vinden van creatieve oplossingen bij lekkageproblemen. Hij maakte zelf bochtjes in koperen en ijzeren pijpen en soldeerde metalen om verbindingen te maken. Ketels werden letterlijk geveegd en een op olie gestookte verwarmingsketel moest handmatig weer aan de praat gebracht worden.
Mijn zwager die in de voetsporen trad van zijn vader heet tegenwoordig onderhoudsmonteur. Hij is een genie in het opsporen van problemen bij haperende ketels. Hij weet hoe hij besturingssystemen moet bedienen. Hij kent de nieuwste ketels en weet welke het beste rendement leveren en tevens het meest milieuvriendelijk zijn.
De electriciën van tegenwoordig houdt zich bezig met het aanleggen van camerabeveiligingssystemen en maakt lichtplannen voor het beste sfeerlicht. Ja, hij trekt ook nog kabels door, maar er is behoefte aan meer. En eigenlijk kunnen we amper overzien welke behoefte er over 5 jaar zal zijn. Nee, misschien zelfs niet over 2 jaar.
Technologische ontwikkelingen buitelen over elkaar. De afgelopen 20 jaar is er zóveel veranderd. Wie had kunnen bedenken voor welke uitdagingen we nu staan; welke communicatiemogelijkheden we zouden hebben?
Dat vraagt om wendbaarheid. Om flexibiliteit. Om een brede opleiding waarin de 21st century skills een voorname plek hebben: samenwerken, onderzoeken, communiceren, creatief denken, digitale geletterdheid, kritisch denken.
Waar vroeger de LTS jongens (vooral jongens) opleidde in een smal vakgebied (werktuigbouwkunde, electrotechniek of bouwkunde) worden leerlingen nu breder opgeleid. Ze kiezen in de technische richtingen voor PIE (produceren installeren en energie) wat een combinatie is tussen metaal, electrotechniek en installatietechniek of BWI (bouw, wonen en interieur) wat zich richt op bouwkunde, interieurbouw en ontwerp. Leerlingen leren met digitale programma’s te ontwerpen en ze zijn veel praktisch bezig. De leerlingen die op het Raayland voor techniek kiezen zijn vanaf de brugklas 12 uur per week actief op het techniekplein. Ze werken samen aan levensechte opdrachten uit het bedrijfsleven. Ze stemmen af met opdrachtgevers en weten hoe ze hun product moeten presenteren. Ze leren hoe ze moeten onderzoeken en ontwerpen.
Na het Raayland gaan de meesten een technische opleiding volgen in Venlo of Nijmegen of Helmond: mechatronica, autotechniek, bouwkunde of anderszins. Net als vroeger want ook toen moest je na de LTS buiten Venray zijn om je opleiding te vervolgen.
Bedrijven zijn blij met onze leerlingen en willen hen vaak al aan zich binden na de stages die de leerlingen lopen.
In de regio noord- en midden-Limburg wordt intensief samengewerkt met bedrijven en brancheorganisaties om de grote tekorten het hoofd te kunnen bieden. Er is een overstijgend plan nodig met een visie op de toekomst. Samen kijken naar wat nodig is en hoe we ons onderwijs toekomstbestendig kunnen inrichten. Wendbaar en flexibel zodat we steeds kunnen anticiperen op wat nodig is. Een tekort aan vaklieden. Het probleem is er, maar het is écht groter dan alleen het onderwijs in Venray.

Brechje Jeuken
Teamleider vmbo Raayland College