Over de oorsprong van de kermis bestaan diverse versies. Een houdt het erop, dat de kermis in de Romeinse tijd is ontstaan. Een ander wil, dat de eertijds met veel luister gevierde sterfdag van de patroon van een parochie, derhalve een zuiver kerkelijk feest, de voorloper van de huidige kermis is. Zonder ons in de vraag te verdiepen welke de juiste versie is, geloven wij dat er voor beide veel te zeggen valt.
Romeinen
De Romeinen gaven de in onze streken wonende stammen toestemming om een soort jaarmarkt te houden. Het Romeinse woord voor dit evenement, Forum, is duidelijk stamverwant met het Franse Foire of het Engelse Fair voor kermis.
Tal van mensen uit een bepaalde streek kwamen naar het Forum om elkaar te ontmoeten en om inkopen te doen. Ambulante handelaars boden hun waren aan. Zo'n jaarmarkt trok ook standwerkers en niet te vergeten straatartiesten aan. Hierin valt het element jaarmarkt/kermis te ontdekken.
Patroonheiligen
Dit is ook het geval met de middeleeuwse feesten bij gelegenheid van verjaardagen van patroonheiligen of van de wijding van een kerk. Die plechtigheden gingen gepaard met handel rond het kerkgebouw en optredens van toneelspelers, zang- en muziekgroepen.
Niet zelden kwamen er processies aan te pas. De kerkmis werd een kerkelijk én wereldlijk feest. Van de kerkmis naar kermis was tenslotte maar één stap.
In het zuiden van Nederland, met name in Limburg, leeft de oorsprong van de kermis nog voort in tal van zomerkermissen, die gepaard gaan met processies. Zodra die zijn uitgetrokken, gaat de kermis van start.